Thời gian gần đây xuất hiện hàng loạt tin đồn về đỉa xuất hiện trong các sản
phẩm thực phẩm như sữa, bim bim, đỉa trong bánh kẹo, dưa vàng nhập lậu từ Trung
Quốc… Những tin đồn này đã làm ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý người tiêu dùng,
đồng thời ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của một số doanh nghiệp.
Cái gì cũng có… đỉa
Không biết nguồn thông tin ở đâu hay với động cơ gì mà những ngày gần đây đâu
đâu cũng thấy tin đồn có đỉa trong sản phẩm này, sản phẩm khác. Trên các trang
mạng, thông tin này lan chuyền chóng mặt. Một thành viên mạng facebook “chia sẻ”
rằng hiện nay rất nhiều các loại sữa, bánh kẹo, hoa quả nhập khẩu từ Trung Quốc
có đỉa: “Trường hợp đầu tiên phát hiện được là ở Tuyên Quang. Bệnh nhân nữ này
đau bụng và được đưa đi bệnh viện đa khoa và được các bác sĩ ở đây chụp chiếu
thì phát hiện có rất nhiều sinh vật lạ và đã tiến hành phẫu thuật. Vị bác sĩ này
đã ngất ngay tại chỗ vì khi vạch bụng bệnh nhân ra toàn là đỉa”. Một thông tin
khác được nhiều thành viên chia sẻ khắp nơi: “Trung Quốc đang thu mua đỉa của
Việt Nam với giá 1 triệu đồng/kg… Mục đích: Sản sinh ra trứng cấy vào thức ăn.
Khi trứng nở ra đỉa sẽ cắn, phá hủy nội tạng người mà không một thuốc nào có thể
chữa được”… Trên một diễn đàn mạng khác, các thành viên còn bàn tán về việc
Trung Quốc mua đỉa phơi khô rồi cán nhỏ cho vào thực phẩm xuất khẩu sang Việt
Nam…

Có lẽ, nỗi ám ảnh từ việc Trung Quốc thu mua đỉa của Việt Nam với giá cao mà
chưa có lý giải thỏa đáng khiến nhiều người quá nhạy cảm nên những tin đồn như
thế này lan truyền chóng mặt. Ở một số xã của huyện Thạch Thất (Hà Nội), nơi mà
thời gian gần đây có nhiều người đến thu mua đỉa với giá cao liên tục có những
thông tin kiểu như vậy khiến người dân hoang mang tột độ. Lúc thì đỉa xuất hiện
khi bổ quả dưa vàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Sau đó là tin một số kẻ lạ mặt bí
mật thả đỉa đã cho hút máu của người nhiễm HIV xuống các ruộng…
Nghiêm trọng hơn là việc những tin đồn có đỉa trong những sản phẩm thực phẩm của
các nhãn hàng nổi tiếng. Đầu tiên là tin đồn xuất hiện khi một gia đình ở Đông
Anh (Hà Nội) phát hiện trong hộp sữa mở nắp đã lâu của gia đình có những sinh
vật lúc nhúc màu trắng mà họ nghi là đỉa. Tiếp đó là hàng loạt các hãng sữa khác
cũng bị đồn loạn lên là có… đỉa. Mới đây nhất là thông tin người dân một xã ở
Thừa Thiên – Huế khi ngâm miếng bim bim vào chậu nước, hôm sau phát hiện những
sinh vật lạ giống đỉa. Từ đó hoang tin đỉa xuất hiện trong bim bim lại lan
truyền khắp nơi.
Tin vào việc đỉa có trong sữa, bim bim là ấu trĩ
Đó là khẳng định của ông Nguyễn Lân Hùng (Chủ tịch Hội các ngành sinh học Việt
Nam) về vấn đề này. Ông Hùng cho biết đây là sự vô lý không tưởng về mặt khoa
học. Thứ nhất về khía cạnh sinh học thì đỉa là loại sinh sản hữu tính nên không
có chuyện tán nhuyễn đỉa ra mà nó vẫn sống và sinh sản được. Đây là sinh vật
lưỡng tính nhưng lại không thể tự thụ tinh, chúng sinh sản bằng cách tạo ra
nhiều kén nhỏ, tiếp đó những kén này được thụ tinh bởi một con đỉa khác thì mới
nở được. Hơn nữa đỉa chỉ có thể sinh sản và phát triển trong môi trường nước
ngọt, ẩm… chứ không thể sinh sôi, nảy nở trong môi trường đậm đặc đường như sữa
hay môi trường nhiều axit và men tiêu hóa như dạ dày người. Còn về khía cạnh an
toàn vệ sinh thực phẩm, ông Hùng cho rằng các sản phẩm sữa, bim bim của Việt Nam
được khử trùng ở nhiệt độ lên tới 140 độ C và sản phẩm sữa công nghiệp còn phải
trải qua màng lọc đến 0,2 micromet nên vi khuẩn cũng không chui qua được chứ
không nói đến các ấu trùng hay vi sinh vật. “Tôi thấy thông tin lan truyền khắp
nơi chỉ xuất phát từ một vài hiện tượng được người ta kể lại, độ kiểm chứng rất
thấp. Đây là thông tin cần phải được kiểm tra ngay nếu không sẽ ảnh hưởng lớn
đến thị trường, người tiêu dùng và sản xuất.” - ông Hùng nói.
Trước những tin đồn thất thiệt gây hoang mang dư luận, mới đây, Cục An toàn vệ
sinh thực phẩm (Bộ Y tế) đã có văn bản bác tin đồn có đỉa và vật lạ trong sữa và
bim bim. Cơ quan này cho biết qua kiểm tra các mẫu vật phẩm thì không hề phát
hiện ấu trùng hay đỉa trong sữa và bim bim. Ông Trịnh Xuân Đà, Viện trưởng viện
kiểm nghiệm ATVSTP Quốc gia cũng khẳng định trên báo chí: “Hiện nay chúng tôi đã
nhận được một số mẫu của các Đoàn thanh tra cũng như của các công ty sữa gửi về
xét nghiệm. Đến nay chúng tôi cũng đã có kết quả theo đúng công bố về tiêu chuẩn
sản phẩm, không có yếu tố về vi sinh vật, kim loại nặng, bào tử nấm”.
Đỉa sống trong cơ thể người như thế nào?
Thông thường, đỉa sống trong môi trường nước ngọt hoặc ẩm và lấy thức ăn từ máu
của động vật có xương sống. Trên thực tế y học đã ghi nhận một số ca đỉa sống
trong cơ thể người. Tuy nhiên theo các chuyên gia y học thì đỉa chỉ có thể sống
một thời gian nhất định tại các cơ quan, tạng rỗng như họng, hầu, thực quản, lỗ
tai, lỗ mũi và một số chỗ vùng kín trên cơ thể như bộ phận sinh dục nam, nữ,
niệu đạo và bàng quang… Một thời gian, đỉa sẽ gây ra nhiều biến chứng như tắc
hoặc bán tắc nghẽn một cơ quan nào đó, gây xuất huyết, ho khạc ra máu như mũi,
hầu họng, phế quản - phổi từ nhiều tuần đến nhiều tháng và có thể dẫn đến tử
vong nếu không được phẫu thuật gắp ra. Riêng việc trứng và ấu trùng đỉa nếu có
xuất hiện trong các sản phẩm thực phẩm và đi vào đường tiêu hóa của người thì
cũng không sống và sinh sôi, nảy nở được vì môi trường không phù hợp như đã phân
tích ở phần trên.
Về việc vì sao tin đồn về đỉa xuất hiện tràn lan như vậy, nhiều chuyên gia cho
rằng có thể nó là dư âm của thông tin thương lái Trung Quốc mua đỉa giá cao mà
không rõ mục đích. Trước đó nhiều địa phương cũng đã bị cảnh báo về việc này,
bởi khi người dân đổ xô nuôi đỉa bị thương lái đột ngột dừng mua khiến đỉa phát
triển tràn lan gây mất cân bằng sinh thái. Nhiều người đã chuyển hướng nghi ngờ
việc thu mua này có mục đích xấu là đưa vào thực phẩm. Tuy nhiên, theo các
chuyên gia thì con đỉa cũng có những tác dụng nhất định trong y học và có thể
được thu mua vì mục đích y học. PGS. TS. Phạm Bình Quyền (Tổng thư ký Hội Bảo vệ
thiên nhiên, môi trường) cho biết: Đỉa có tác dụng thông máu, tan vết bầm, sưng,
giải máu ứ đọng. Đỉa và các chế phẩm từ đỉa rất tốt cho bệnh khớp, tim mạch, bởi
trong tuyến nước bọt của loài hút máu này chứa chất chống viêm sưng, chống đông
máu cùng một số chất có khả năng hạn chế triệu chứng viêm khớp. Trong y học hiện
đại, đỉa phơi khô được phối chế với nhiều loại thuốc khác để điều trị bệnh tắc
nghẽn mạch máu, ứ trệ máu.
Riêng ông Nguyễn Lân Hùng cũng cho biết, không loại trừ những thông tin này xuất
phát từ động cơ cạnh tranh không lành mạnh, vì vậy người dân không nên quá hoang
mang và phải trang bị cho mình những kiến thức, hiểu biết nhất định để có chính
kiến. Hiệp hội Sữa Việt Nam cũng phát đi thông điệp cho rằng đây là tin đồn thất
thiệt nhằm phá hoại kinh tế và gây mất ổn định xã hội. Trên thực tế, đã có những
trường hợp bị xử phạt liên quan đến cạnh tranh không lành mạnh, thậm chí làm
tiền.
Nhập lậu đỉa từ Campuchia về Việt Nam
Đội Cảnh sát kinh tế (Công an huyện Bến Cầu, Tây Ninh) ngày 17-10 đã phát hiện
và bắt giữ một xe ôtô chạy hướng Tây Ninh - TP.HCM chứa 127kg đỉa sống. Ngay lập
tức đơn vị này đã tịch thu và tiêu hủy số đỉa này. Các đối tượng khai số đỉa này
được gom từ Campuchia với giá 135.000 đồng/kg rồi chuyển về TP.HCM để đưa đi bán
cho các thương lái Trung Quốc làm thuốc chữa bệnh. Công an Tây Ninh cho biết,
tính từ đầu năm đến nay, đơn vị này đã bắt giữ, tiêu hủy 4 vụ nhập khẩu, vận
chuyển trái phép với số lượng gần 500kg đỉa sống. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn
Thị Xuân Thu cho biết, hiện nay, theo quy định, đỉa được xếp vào danh mục sinh
vật ngoại lai phải kiểm soát nên không được phép nhập khẩu. Nếu là nhập từ nước
ngoài về, Bộ Tài nguyên Môi trường và Bộ NN&PTNT sẽ có chức năng phối hợp để xử
lý. Bộ sẽ giao cho địa phương kiểm tra lại thông tin nhập khẩu đỉa, sai đến đâu
sẽ xử lý nghiêm.
|
(Theo ANTĐ)
0 nhận xét